Polise; 271 kanun, 51 tüzük, 168 yönetmelik, 87 Bakanlar Kurulu
Kararnamesi ve 62 yönerge görev vermektedir, ayrıca gerek mülki amirin
gerekse idari amirin polise görev verdiği bilinmektedir. Bu görevleri
yaparken de, polisler yetkilerini kullanmaktadırlar.
Bu yetkilerin başlıcalarını şu şekilde sıralayabiliriz.
* Parmak İzi ve Fotoğraf Alma Yetkisi
* Bazı İşyerlerini Açma Yetkisi
* İzinle Açılan Yerleri Kapatma Yetkisi
* Zapt Yetkisi
* Arama Yetkisi
* Yakalama Yetkisi
* Davet Yetkisi
* Men Yetkisi
* Meskene Girme Yetkisi
* Zor Kullanma Yetkisi
* Silah Kullanma Yetkisi
* Göz altına Alma Yetkisi
Bazı polislerin, yetkilerini tam olarak bilmedikleri için; yetkilerini
aştıkları veya yetkilerini bilmedikleri için görevlerini yerine
getirmedikleri, bu yüzden de sorumlu tutuldukları bilinmektedir.
Yetkilerin aşılması yüzünden “İnsan Hakları İhlalleri” gündeme
gelmektedir. Bunun önlenmesi için, özellikle A.B. Uyum Yasaları ile
değişen gelişmelere dikkat çekmek ve “Polisin Yetkileri”nin tekrar
hatırlatılması gerekmektedir.
* Parmak İzi ve Fotoğraf Alma Yetkisi ;
Cumhuriyet savcısının yardımcısı sıfatı ile CMUK 154 ve 156. maddelerine
göre olay yeri inceleme yetkisi. Bu yetkiler :
-Suçla ilgili ihbarları alma
-Parmak izi alma
-Fotoğraf çekme (arşivleme)
-El koyma ve arama yapma
-Olay yerinin sistemli incelenmesi
-Delillerin toplanması
-Olay yeri tutanaklarının düzenlenmesi
-Olay yeri görüntüleme (video,Fotoğraf)
-Olay yeri krokisinin çizilmesi
-Araştırma yapma yetkisi
CMUK 157. maddesine göre olay yerinin korunmasına ilişkin gerekli
tedbirleri alma yetkisi.
Olayyerinin muhafazası
-Kimlik sorma yetkisi
-Zor kullanma yetkisi
-Göz altına alma yetkisi
PVSK 5. Maddesine göre parmak izi ve fotoğraf alma ve arşivleme yetkisi.
Bu yetki kapsamında :
-Uzmanlık alanlarına uygun keşif raporu
-Kimlik tespit ve teşhis işlemleri
* Arama Yetkisi ;
Ceza Muhakemesi Kanunu Madde 116. ;
Yakalanabileceği veya suç delillerinin elde edilebileceği hususunda
makul şüphe varsa ; şüphelinin veya sanığın üstü, eşyası, konutu, işyeri
veya ona ait diğer yerler aranabilir.
Aranmak istenen şahıs arama sebebini öğrenmeyi arz ettiğinde, polis
sebebi izah etmek zorundadır. Aramaya engel teşkil eden bir durum
olduğunda savcılıktan arama izni çıkarılması gerekmektedir.
* Silah Kullanma Yetkisi ;
2559 Sayılı Polis Vazife Ve Selahiyetleri Kanunu Madde 16.
Silah Kullanmanın Genel Şartları Ve Dikkat Edilecek Hususlar ;
1. Taarruz (Saldırı) ve tecavüzü başka bir şekilde defetmeye imkan
olmamış ise;
2. Silah kullanılması gereken failin, başka bir şekilde ele
geçirilmesine imkan bulunmamış ise,
3. Taarruzla (saldırıyla) karşı gelinmiş ise,
4. Silahlı olarak karşı gelinmiş ise,
5.Ağır hapsi gerektiren bir suçtan dolayı sanık veya mahkum olup da
zabıtaca aranmakta olan bir şahsın yakalanmasına teşebbüs edildiği
sırada kaçar ve dur emrine de kulak asmayarak başka türlü ele
geçirilmesi kabil olmazsa;
Polisin silah kullanması mümkündür.
Güç ve Ateşli Silahlar Kullanılması Durumunda Sorumluluklar ;
1.Tüm güce başvurma ya da ateşli silahlar kullanılması durumlarının,
gecikmeksizin hiyerarşik üstlerce (amirlerce) rapor ve soruşturma
yöntemlerine konu olması gerekir.
2.Hiyerarşik (Görev ve Yetkilere Göre Sınıflandırma) üstlerin; emirleri
altındaki polis görevlilerinin yasa dışı eylemlerini bilmeleri yada
biliyor sayılmaları nedeniyle, uygun somut önlemler almazlarsa, sorumlu
tutulmaları gerekir.
3.Üstlerinden kaynaklanan yasa dışı (kanunsuz) emirleri uygulamayı
reddeden kamu gücü görevlilerinin yaptırımlara konu olmaması
(cezalandırılmaması) gerekir.
4.Bu ilkelere karşı gelen kamu gücü görevlileri, üstlerinin emirlerine
uydukları gerekçesiyle bağışlanamazlar.
Demokratik düzen içinde, kânun hâkimiyetinin sağlanması ve korunması, yurt içinde huzûr ve nizâmın temini, vatandaşların can, mal, ırz güvenliğinin sağlanması ve korunması, suç işlemeye yönelik davranışların önlenmesi, sanıkların yakalanarak adâlete teslim edilmesi görevlerini yerine getiren teşkilât. Bu teşkilâta Emniyet Teşkilatı denir. Teşkilatın görevli memurlarına polis adı verilir.
Polis; Polis Vazife ve Selahiyet Kânunu ile Polis Vazife ve Selahiyet Tüzüğünde belirtildiği üzere; asâyiş, amme, şahıs tasarruf emniyetini ve mesken masuniyetini korumak, halkın ırz, can, malını muhâfaza etmek, ammenin istirahatını temin etmek, yardıma ihtiyacı olanlara yardım etmekle görevlidir. Bu görevler dört bölümde toplanır: Adlî, siyâsî, idârî ve trafik görevleri.
Adlî görevleri: Polisin adlî görevi suçun işlenmesiyle başlar. Adlî görevler arasında: Hazırlık soruşturması, suçüstü işlemlerini yapmak; ihzar (hazırlama), tevkif (tutuklama), yakalama müzekkerelerini (tutanaklarını), hapsen tazyik (hapisle baskı) kararlarını infaz etmek (yerine getirmek); muvakkat zapt (geçici tutuklama) işlemlerini yapmak; arama yapmak, muvakkaten (geçici olarak) yakalamak, şüpheli ölüm ve hüviyeti meçhul ölüleri adlî makamlara bildirmek, kânunların suç saydığı fiillerin işlenmesi hâlinde suç sanıklarını yakalayarak, suç delilleriyle birlikte adâlete tevdi etmek (teslim etmek) görevleri öncelikle sayılabilir.
Siyâsî görevleri: Siyâsî nitelikteki suçların işlenmesini önlemek için yapılan bütün çalışmalardır.
İdârî görevleri: Genel anlamda, kamu düzenine uygun olmayan eylemlerin işlenmesini önlemek polisin idârî görevidir. Polisin idârî görevleri; önleyici-koruyucu-yardım edici görevler olarak üç grupta toplanır.
Trafik görevleri: Trafik düzen ve güvenliğinin istenen seviyede kurularak, toplumdaki trafik kazâlarının ve bu kazâlardaki maddî ve mânevî kayıpların azaltılmasıdır.
Polisin en büyük görevi; suçlunun kârlı çıkamayacağı bir nizâmı sağlamaktır.
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde bu görevi yürüten teşkilatlardan biri, Polis Teşkilatıdır.
Polis; güvenlik hizmetlerini sunan, kamu düzenini ve yurttaşların can ve malı ile temel hak ve özgürlüklerini koruyan, yasa uygulayıcı bir kamu görevlisidir.
Güncellendi.*
Konu: Polisin Yetkileri 
